Wat is juist: iets wat leuk is of iets dat leuk is?

Vraag: 
Wat is juist: 'iets wat leuk is' of 'iets dat leuk is'?

Antwoord: 
Goed nieuws! Van Van Dale mag het allebei.  

Uitleg:
'Wat', 'dat' en 'die' zijn betrekkelijke voornaamwoorden.  Welk van de drie je kiest, hangt af van hetgene waarnaar het betrekkelijk voornaamwoord verwijst (het antecedent): 

                het huis dat daar staat
                de vrouw die daar woont
                Hij komt niet, wat ik betreur.
                Wat daar staat, geloof ik niet.

Als het antecedent iets bepaalds uitdrukt ('het huis', 'de vrouw') gebruiken we 'dat' of 'die'. Is het antecedent een hele zin ('Hij komt niet.') of wordt het antecedent verzwegen, dan gebruik je 'wat'.

Een geval apart zijn woorden die iets onbepaalds uitdrukken, bijvoorbeeld 'iets', 'niets' of 'veel'. Als zo'n woord het antecedent is, kun je zowel 'wat' als 'dat' gebruiken:

                Dat is iets wat/dat leuk is.
                Er is niets wat/dat je tegenhoudt.
                Er is veel wat/dat we nog niet weten.

In oudere naslagwerken wordt 'dat' in zulke zinnen soms nog fout gerekend, maar dat is een verouderd inzicht. In modern Nederlands mag zowel 'iets wat' als 'iets dat'.

Theo de Boer, auteur van het Van Dale Taalhandboek Nederlands

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Bestel nu Van Dale Online professioneel totaal en profiteer tijdelijk van meer dan 45% korting. Je betaalt geen € 398,-, maar € 198,- voor een jaar toegang tot onder andere de Dikke Van Dale, Van Dale Synoniemen Online en de woordenboeken Duits, Frans en Spaans. Het abonnement stopt automatisch na 1 jaar. Bestel nu in de Van Dale Webwinkel.