Moraal of moreel

Wat is juist: De wielrenner had geen moraal meer en stapte af of De wielrenner had geen moreel meer en stapte af? 

Antwoord 
Juist is hier: moraal. Maar moreel heeft wel een vergelijkbare betekenis.

Uitleg
De zelfstandige naamwoorden moreel en moraal betekenden oorspronkelijk niet hetzelfde. Het moreel is: de geestelijke kracht, de onwil om het op te geven. Het wordt vaak gebruikt in een militaire context: het moreel van de troepen.

De moraal betekende aanvankelijk: het geheel van opvattingen over wat goed en kwaad is. Of, daarvan afgeleid: wijze les, zoals in de moraal van het verhaal. Maar geleidelijk heeft moraal er, aanvankelijk vooral in de Belgisch-Nederlandse sporttaal maar al snel ook in die van Nederland, nog een betekenis bij gekregen: geestelijke kracht, onwil om het op te geven. In die betekenis is de moraal dus synoniem met het moreel.

Sterker nog: in diezelfde sporttaal heeft moraal het pleit zelfs grotendeels gewonnen. In uitdrukkingen als ‘hij heeft geen moraal meer’ kun je het niet zomaar vervangen door moreel. Je kunt hooguit nog zeggen dat het moreel van de wielrenner op het nulpunt is beland, maar ook dat begint al behoorlijk ouderwets te klinken.