Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Inloggen Van Dale Online
  • Producten
  • Onderwijs
  • Zakelijk
  • Taaltrainingen
    • Trainingsagenda
      • Zakelijk Nederlands
    • Werkwoordspelling
    • Correct Nederlands
    • Helder zakelijk schrijven
    • Zakelijke correspondentie
    • Masterclass Nederlands
    • Meer Taaltrainingen Nederlands
      • Nederlands anderstaligen spreken
      • Nederlands anderstaligen schrijven
      • Testimonials
    • Taaltraining Zakelijk Engels
      • Zakelijk Engels officemanagers
      • Zakelijk Engels: e-mail en telefoon
      • Zakelijk Engels: presenteren
      • Zakelijk Engels: rapporteren
    • Maatwerk / In-company
    • Overige taaltrainingen
    • Van Dale Taalsnacks
    • Contact / locaties
      • Over Van Dale Taaltrainingen
        • Trainingsvormen
        • Kwaliteit
        • Werkwijze
  • Gratis woordenboek
    • Gratis Rijmwoordenboek
  • Klantenservice

Schrijftip Van Dale Taaltrainingen - En, mag daar een komma voor?

16-05-2019 16-05-2019 -
Leren - Weten - Werken - Ontspannen - Van Dale Uitgevers

Leestekens zijn voor veel mensen een groot struikelblok. De punt en het vraagteken leveren uiteraard niet zo veel problemen op, maar de komma wel. Die gebruiken we ook in heel veel verschillende situaties, en bovendien zijn er een paar hardnekkige misverstanden als het om die komma gaat. Eén ervan bespreek ik in dit blog: de ‘regel’ dat er nooit een komma voor en mag staan.

Als het in een training over leestekens gaat, komt de komma voor en eigenlijk altijd vanzelf ter sprake. Soms als vraag van een cursist, maar vaker als met grote stelligheid verkondigde regel – door een cursist welteverstaan. Veel mensen hebben op school geleerd (of denken dat te hebben geleerd) dat er voor en nooit een komma mag staan. Die regel is op zijn minst veel te absoluut; als het om taal gaat (en dus niet om spelling) zijn er weinig dingen die ‘nooit’ mogen. Maar hoe zit het dan wel?

Pauze

De meeste adviesboeken en -sites adviseren om een komma te gebruiken waar je bij het voorlezen van de zin een korte pauze laat vallen of van toonhoogte verandert. Dat zijn natuurlijke rustpunten in een zin, die vragen om een komma. Zo’n pauze valt vaak tussen een hoofdzin en een bijzin die begint met een voegwoord: ‘Het verkeer in Nederland was op 11 december behoorlijk ontregeld, doordat er een dik pak sneeuw viel.’ Het gaat dan vooral om voegwoorden als want, omdat, doordat, terwijl, hoewel, tenzij, enz.

Voor de voegwoorden dat, of en om komt meestal geen komma: ‘We willen de gesprekken zo indelen dat iedereen deze maand aan de beurt komt.’ Ook bij en past meestal geen komma: ‘De accountmanager haalde haar target en kreeg daarom een flinke bonus.’ Maar daar zijn uitzonderingen op. Om dat toe te lichten, haal ik meestal een zin aan uit het boekje ‘Kikker is een held’ van Max Velthuijs: ‘Ze vierden het weerzien met Rat en Kikker was de held.’ Daar is weinig uitleg bij nodig; ik heb nog nooit cursisten meegemaakt die niet vonden dat ‘Ze vierden het weerzien met Rat, en Kikker was de held’ duidelijker is.

Opsommingen

Komma’s gebruiken we uiteraard ook in opsommingen: ‘Wij hebben vestigingen in Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Leiden.’ Hier luidt het algemene advies: gebruik geen komma voor en, als dat het laatste deel van de opsomming inluidt. Maar ook hier zijn uitzonderingen op mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan de volgende opsomming: ‘Wij helpen u bij de registratie van inkomsten en uitgaven, debiteuren en crediteuren en reserves.’ Ook hier ligt het voor de hand om voor dat laatste en een komma te plaatsen.

Bijstelling

Daarnaast zijn er nog wat obscuurdere gevallen als ‘Bij het gesprek waren ook de wijkagent, de heer Yildiz en de burgemeester aanwezig.’ Deze zin gaat over drie personen: de wijkagent, een zekere heer Yildiz en de burgemeester. Met komma voor en zijn het nog maar twee mensen: ‘Bij het gesprek waren ook de wijkagent, de heer Yildiz, en de burgemeester aanwezig.’ Over de wijkagent wordt nu gezegd dat hij ‘de heer Yildiz’ heet.

Structuur

Een komma voor en kan dus prima, als daardoor de structuur van de zin duidelijker wordt. Voor wie dat toch niet mooi vindt, kan herformuleren van de zin soms uitkomst bieden. Opsommingen kunnen vaak ook onder elkaar geplaatst worden.

Uw kennis van de Nederlandse spelling en grammatica opfrissen? Volg een van onze cursussen Zakelijk Nederlands.

 

Aleid van de Vooren werkt als NT1-trainer voor Language Partners. Aleids missie is om mensen efficiënter te leren schrijven, zodat ze in minder tijd betere teksten kunnen maken.

Deze blog is oorspronkelijk gecreëerd en gepubliceerd door Language Partners.

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Blog image Blog image
Veelgestelde vraag: wat is het verschil tussen de Dikke Van Dale Online en Van Dale Online...
18 februari 2019
Blog image Blog image
Hebt u dit al geliked?
23 januari 2018
Blog image Blog image
Schrijftip Van Dale Taaltrainingen - Zijn of haar plannen?
23 mei 2019
Woord van de Dag
lockdownverslaafd

Op donderdagavond verweet D66-fractievoorzitter Rob Jetten zijn coalitiegenoten lockdownverslaafd te zijn. Het is duidelijk dat Jetten een nieuwe rol heeft gekregen en dat hij D66 op coronagebied moet profileren ten opzichte van VVD, CDA en CU. Aanleiding voor zijn opmerking …

Het bericht lockdownverslaafd verscheen eerst op Taalbank.

Lees verder

Search form

Aanbevolen artikelen

  • Prikjargon en vaccinatielingo
    - 05-03-2021
  • Clou of clue?
    - 04-03-2021
  • Werk aan de winkel
    - 02-03-2021
  • Lenterig
    - 26-02-2021
Hoeveel keer per week raadpleeg jij de Van Dale App?
  • Resultaten
Van Dale Taaltrainingen
 

Over Van Dale

Mensen begrijpen elkaar en de wereld beter als er geen taalbarrières zijn. Daarom biedt Van Dale je taaloplossingen op elk niveau. Van de bekende ‘Dikke’ of ‘Grote’ Van Dale en (online)woordenboeken in verschillende talen, tot taaltrainingen, databestanden en de handige Van Dale-app. Scholen maken dagelijks gebruik van onze complete schoolpakketten, bedrijven gebruiken onze online synoniemen-, verklarende- en juridische woordenboeken. En met onze Van Dale Taaltrainingen maken we van iedereen een taalprofessional.



Van Dale App

 

Van Dale App - App StoreVan Dale App - Google Play Store

Servicepagina’s

  • Privacybeleid
  • Partners
  • Over Van Dale
  • Actuele storingen en onderhoud

Meer Van Dale

  • Probeer Van Dale Online
  • Van Dale Professioneel
  • Van Dale op school
  • Woord van het Jaar
  • Gratis rijmwoordenboek

Contact

  • Contact
  • Klantenservice
  • Routebeschrijving
  • Vacatures
  • Uw gegevens inzien, aanpassen of verwijderen

© Copyright 2021 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin