De kranten schrijven vandaag vrijwel allemaal dat het niet lang meer zal duren of we gaan rente betalen op ons spaargeld. Dat komt door de negatieve rente op de kapitaalmarkt. Naar verwachting zal die de komende tijd niet meer boven het nulpunt uit stijgen als gevolg van de vergrijzing en een overschot aan vrij vermogen van bedrijven en particulieren. We komen dus te leven in het renteloze tijdperk.

Financieel columnist Edin Mujagić bedacht hiervoor afgelopen zomer het woord nulrentoceen. Dat woord is gevormd naar analogie van namen van geologische tijdperken zoals holoceen, pleistoceen en anthropoceen. Als de rente negatief wordt en blijft, is die naam overigens maar ten dele adequaat. Nulrentoceen gaat er namelijk van uit dat je van de bank geen rente krijgt, maar dat jezelf de bank ook niet hoeft te betalen voor je bancaire spaarvarken.

Nulrentoceen is gevormd met het achtervoegsel -(o)ceen, waarmee van oudsher namen van geologische tijdperken worden gevormd. Het achtervoegselachtige woorddeel -ceen gaat terug op het Giekse woord voor nieuw: kainos. Meestal worden met dit achtervoegsel afleidingen gevormd op basis van Latijnse of Griekse woord, zoals anthropos (mens: anthropoceen), holos (geheel: holoceen) of palaias (oud: paleoceen). Nulrentoceen wijkt daar in elk geval van af, omdat dit woord gevormd is van een behoorlijk Nederlands aandoende woordgroep: nul rente.

Definitie

nulrentoceen (het, g.mv.) schertsende naam voor een tijdvak waarin spaarders geen rente voor hun spaargeld ontvangen of daar rente voor moeten betalen

Trouw interviewt vandaag de Amerikaanse schrijver van het pas verschenen boek Het klimaat zijn wij, Jonathan Safran Foer.

Safran Foer vertelt in het interview over het merkwaardige fenomeen dat de meeste mensen wel beseffen dat het behoorlijk misgaat met het klimaat, maar dat ze tegelijkertijd het vermogen hebben dat totaal te negeren en zelfs handelingen te verrichten (bijvoorbeeld hamburgers eten) die uiteindelijk de opwarming van de aarde bevorderen. Trouw presenteert dit fenomeen onder de vette kop klimaatblind:

In het artikel zelf is het woord klimaatblind niet te vinden. Zelfs de parafrase ‘blind voor het klimaat’ of een omschrijving als ‘de klimaatverandering niet zien’ komt in het hele artikel niet voor. Klimaatblind is echter geen gangbaar of vanzelfsprekend begrip. In de krantendatabank Lexisnexis is het woord althans niet te vinden.

Vermoedelijk is klimaatblind ontleend aan het (Angelsaksische) umfeld van Jonathan Safran Foer, want in het Engels is de term climate blindness al wel sinds enige tijd in gebruik, al is het bepaald geen supercourant begrip.

There is a fundamental blindness in the vast majority of our society as to the meaning of man-caused climate change,

staat bijvoorbeeld op een weblog over klimaatverandering.

Klimaatblind lijkt weliswaar op bekendere woorden die eindigen op blind, zoals bedrijfsblind, maar wijkt daar wat betreft betekenisstructuur van af, doordat bijvoorbeeld bedrijfsblind verwijst naar een vorm van zich afsluiten voor wat een bedrijf verkeerd doet, terwijl klimaatblind verwijst naar het zich afsluiten van wat jezelf verkeerd doet voor het klimaat.

Klimaatblind verwijst dus naar klimaatstruisvogelgedrag. Omdat een groot deel van de bevolking – volgens Safran Foer zo’n 90% van de mensen echt wel inziet dat we te maken hebben met klimaatverandering maar ondertussen kennelijk al dan niet bewuste strategieën gebruikt om de urgentie van het probleem te negeren, zijn klimaatblindheid en het bijbehorende bijvoeglijk naamwoord klimaatblind interessante aanvullingen voor onze woordenschat.

Definitie

klimaatblind (bijvoeglijk naamwoord) weliswaar bewust van klimaatverandering, maar tevens in staat dit fenomeen en de mogelijk catastrofale gevolgen ervan te negeren, met als gevolg het achterwege blijven van effectieve maatregelen tegen klimaatverandering