In 2014 berichtten de media over een belangwekkende uitvinding: heart in a box. Dat woord verwijst naar een ingenieus apparaat waarmee – kort door de bocht – een dood hart gereanimeerd en vervolgens getransplanteerd kan worden:

Tot voor kort was een stilstaand hart niet bruikbaar. De schade aan de spier was na een hartstilstand te groot. De Australiërs hebben nu een oplossing: zij hebben een voedende vloeistof ontwikkeld, die de schade aan de hartspier zo veel mogelijk moet beperken. In de ‘heart in a box‘ wordt het orgaan warm gehouden, de hartslag opnieuw opgewekt en wordt het ‘wondergoedje’ toegediend. (AD, 27-10-2014)

Nadien werd er nog een paar keer over het apparaat geschreven, maar een Nederlandse naam was er nog niet voor. Tot vandaag: Trouw schrijft over heart in a box en noemt het een hartcouveuse. Uit de context blijkt dat dit woord een metafoor is:

Het apparaat heeft iets weg van een couveuse waarin een hart ligt, kloppend, en met slang en pijp aangesloten op zuurstof en bloedtoevoer. Heart in a box kan het aantal harttransplantaties verdubbelen van 40 naar 80 per jaar. Dat is een substantieel aantal op een wachtlijst met 140 patiënten.

De metafoor zou weleens kunnen aanslaan, want het fenomeen couveuse is vrij algemeen bekend als een apparaat waarin leven dat niet zelfstandig kan leven in leven wordt gehouden. Dat gebeurt in feit ook in heart in a box.

Definitie

hartcouveuse (de, -s) apparaat waarin een stilstaand hart van een hartdonor van zuurstof, bloed en voedingsstoffen wordt voorzien, zodat het buiten het lichaam weer gaat kloppen en vervolgens getransplanteerd kan worden

Het bericht hartcouveuse verscheen eerst op Taalbank.

Half april stond in de New York Times een artikel van Adam Grant over het vervelende gevoel dat mensen hebben die de coronapandemie en de daaruit voortvloeiende beperkingen helemaal zat zijn.

Grant noemt dat mèh- of blah-gevoel languishing. Je zou dat woord kunnen vertalen als verkwijning, verkommering of verplettering, maar klankmatig zou de letterlijke ontlening languishen misschien nog wel beter het gevoel van verveling, indolentie met een sausje van walging kunnen uitdrukken, kortom het gevoel waar mensen die coronamoe zijn last van hebben.

In de krant wordt languishen vooralsnog niet gebruikt, maar op Twitter was eind april al iemand die haar volgers vroeg:

Zijn jullie ook al zo ontzettend aan het languishen?

Het Engelse werkwoord languish gaat via het Oud-Franse werkwoord languir (lusteloos zijn, wegkwijnen), dat ook ten grondslag ligt aan ons woord languissant (kwijnend, smachtend), terug op het Latijnse werkwoord languēre (slap, uitgeput zijn).

Definitie

languishen (onovergankelijk werkwoord, langhuishte, is gelanguisht) helemaal wegkwijnen, verkommeren als gevolg van een schijnbaar uitzichtloze situatie die je in je vrijheid van handelen beperkt, vertaling van Engels to languish

Het bericht languishen verscheen eerst op Taalbank.