Nederland gaat met Duitsland, Frankrijk en Italië op vaccinjacht’, schreef het Algemeen Dagblad begin juni 2020. Een paar weken eerder had de Belgische krant De Tijd over een ‘geopolitiek vaccingevecht’, dus we waren al enigszins voorbereid op ongebruikelijke nieuwe samenstellingen met het woord vaccin. Als je dat als eerste woorddeel aantreft, is het meestal in brave, een tikje saaie woorden als vaccinontwikkeling en vaccinproef. Maar sinds de corona-uitbraak is alles anders, ook op het gebied van vaccinontwikkeling. Want half juni schreef de Belgische krant De Morgen dat er een heuse vaccinwedloop gaande is. Zo ongeveer alle farmaceuten, gentech- en biotechbedrijven werken dag en nacht aan de ontwikkeling van een vaccin om de wereld definitief uit z’n coronalockdown te halen.

Ook landen blijken zich in de strijd te hebben gemengd, want van daag schrijft de eveneens Belgische krant De Standaard over vaccinnationalisme: De Verenigde Staten strooien namelijk met miljarden dollars om de  ­ontwikkeling van coronavaccins te versnellen, maar vraagt daarvoor in ruil wel voorrang bij levering van het vaccin zodra dat beschikbaar is. Tegen die ‘eigen volk eerst-gedachte’ komt nu onder meer de WHO in het geweer:

een rist internationale instellingen, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie en Cepi (een instituut dat zich toelegt op het voorkomen van epidemieën) (…) ]hopen] een dam op te werpen tegen het vaccin-nationalisme.

Niet alleen vanuit het oogpunt van vaccin, maar ook vanuit het standpunt van nationalisme is vaccinnationalisme een opvallende samenstelling. Je komt weleens samenstellingen als voedsel-, water- of energienationalisme tegen in de krant, maar heel gewoon zijn ze niet: zulke samenstellingen waarin nationalisme vooral staat voor bevoordeling van de eigen natie. Waarschijnlijk is vaccinnationalisme dan ook een gelegenheidswoord.

Definitie

vaccinnationalisme (het, g.mv.) bevoordeling van de eigen natie bij de ontwikkeling en aanschaf van vaccins

Op de Telegraaf-website maakt vandaag een nieuwe drugsnaam zijn debuut:

Terreurorganisatie IS verdient miljarden aan ’jihad meth’ en de Taliban in Afghanistan lopen binnen met crystal meth. De zogenoemde ’islamfetamines’ dringen zich op in Europa, blijkt uit een reportage van documentairemaker Sinan Can, die donderdagavond wordt uitgezonden.

De term jihad meth kenden wel al. Die wordt al jarenlang gebruikt ter aanduiding van fenethylline, dat onder de naam Captagon ooit werd gebruikt ter behandeling van ADHD-patiënten. Fenethylline wordt niet alleen op grote schaal geproduceerd in het Midden-Oosten. De Correspondent schreef een paar jaar geleden dat 1 op de 200 bewoners van de regio eraan verslaafd zou zijn, vier keer zoveel als aan cocaïne. Islamfetamine daarentegen is een nieuw woord.

Islamfetamine is een porte-manteauwoord van de godsdienstnaam islam en de drugsnaam amfetamine. Het woord valt op omdat het godsdienst in verband brengt met drugs en drugsgebruik, terwijl de relatie tussen beide niet aan de basis van de drug zelfs ligt. Dat maakt dat islamfetamine niet veel meer is dan een tendentieuze term voor in het Midden-Oosten geproduceerde amfetamine.

Definitie

islamfetamine (de, -s) in het Midden-Oosten geproduceerde amfetamine, porte-manteauwoord van islam en amfetamine.