Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Inloggen Van Dale Online
  • Producten
  • Onderwijs
  • Zakelijk
  • Taaltrainingen
    • Trainingsagenda
      • Zakelijk Nederlands
    • Werkwoordspelling
    • Correct Nederlands
    • Helder zakelijk schrijven
    • Zakelijke correspondentie
    • Masterclass Nederlands
    • Meer Taaltrainingen Nederlands
      • Nederlands anderstaligen spreken
      • Nederlands anderstaligen schrijven
      • Testimonials
    • Taaltraining Zakelijk Engels
      • Zakelijk Engels officemanagers
      • Zakelijk Engels: e-mail en telefoon
      • Zakelijk Engels: presenteren
      • Zakelijk Engels: rapporteren
    • Maatwerk / In-company
    • Overige taaltrainingen
    • Van Dale Taalsnacks
    • Contact / locaties
      • Over Van Dale Taaltrainingen
        • Trainingsvormen
        • Kwaliteit
        • Werkwijze
  • Gratis woordenboek
    • Gratis Rijmwoordenboek
  • Klantenservice

Column: erfgoed

19-09-2014 22-09-2014 -
Ontspannen - Van Dale Uitgevers

Met een aantal studenten praten we over tradities. Hoe belangrijk zijn tradities en welke tradities kennen we? Iemand roept dat het een traditie is om op zondagochtend uit te slapen en daarna warme broodjes te eten. ‘Dat is geen traditie,’ zegt een ander, ‘dat is een ritueel.’ ‘Volgens mij,’ oppert een derde, ‘is het eerder een gewoonte.’ Plotseling rusten alle ogen op mij.

‘De derde dinsdag van september,’ improviseer ik, ‘is dat een ritueel of een traditie?’ De meeste studenten vinden het een traditie, maar er gaan ook stemmen op voor ritueel. ‘En het voltrekken van een huwelijk,’ ga ik verder, ‘vinden jullie dat een gewoonte, een ritueel of een traditie?’ We besluiten dat het weliswaar traditie kan zijn om wel of niet te trouwen, maar dat de huwelijksvoltrekking zelf een ritueel is. Dat sommige mensen er een gewoonte van maken, is weer een heel ander verhaal.

De verscheidenheid aan woorden voor min of meer eenzelfde begrip, vind ik enorm fascinerend. Zo zijn er alleen voor het werkwoord lopen wel twintig synoniemen te bedenken (rennen, wandelen, schrijden en ga zo maar door). Opmerkelijk is ook dat we de nuanceverschillen tussen deze begrippen haarscherp aanvoelen, al kunnen we ze niet altijd benoemen. In de roman 1984 van George Orwell spreekt men Newspeak, een geconstrueerde voertaal die tot op het bot is uitgekleed. Nuances bestaan niet meer. Iets is goed of ongoed, licht of onlicht. Voor bepaalde begrippen bestaat zelfs geen begrip; zo komt het woord vrijheid in geen enkele woordenlijst voor. Wanneer je het niet kunt benoemen, kun je er niet over nadenken. Newspeak verkleint de denkruimte van zijn gebruikers, in plaats van haar te vergroten. En dat is nou precies de bedoeling.

Het wordt mij koud om het hart wanneer ik me een dergelijke taal probeer voor te stellen. Schrijvers en dichters sterven uit, discussies zoals die tussen mijn studenten worden niet meer gevoerd. Hoe kunnen we een zonsondergang beschrijven wanneer er geen woorden voor bestaan? Een lofrede op iemand schrijven, onze gevoelens onder woorden brengen? Het zal onmogelijk zijn. Laten we daarom alsjeblieft onze taal koesteren, niet alleen als expressiemiddel, maar ook als cultureel erfgoed. Want onze taal is fraai, uniek, betoverend, allerliefst, beeldig, flatteus, poëtisch, prachtig, adembenemend, magnifiek, schitterend, wonderschoon, schilderachtig, sierlijk, smaakvol, stijlvol, romantisch, goedgebouwd, uitstekend, kostelijk, vermakelijk, excellent, top. Ofwel, in Newspeakbegrippen, onlelijk.

‘Inzending voor de schrijfwedstrijd voor het Jubileumboek’ – Mevrouw I. Janszen 


Vorig artikel
Volgend artikel

Search form

Aanbevolen artikelen

  • De Woorden van de Week – week...
    - 17-01-2021
  • Jaloers op knuffelcontact
    - 15-01-2021
  • De Woorden van de Week – week...
    - 11-01-2021
  • 4x waarom de Dikke Van Dale
    - 08-01-2021
Hoeveel keer per week raadpleeg jij de Van Dale App?
  • Resultaten
Van Dale Taaltrainingen
 

Over Van Dale

Mensen begrijpen elkaar en de wereld beter als er geen taalbarrières zijn. Daarom biedt Van Dale je taaloplossingen op elk niveau. Van de bekende ‘Dikke’ of ‘Grote’ Van Dale en (online)woordenboeken in verschillende talen, tot taaltrainingen, databestanden en de handige Van Dale-app. Scholen maken dagelijks gebruik van onze complete schoolpakketten, bedrijven gebruiken onze online synoniemen-, verklarende- en juridische woordenboeken. En met onze Van Dale Taaltrainingen maken we van iedereen een taalprofessional.



Van Dale App

 

Van Dale App - App StoreVan Dale App - Google Play Store

Servicepagina’s

  • Privacybeleid
  • Partners
  • Over Van Dale
  • Actuele storingen en onderhoud

Meer Van Dale

  • Probeer Van Dale Online
  • Van Dale Professioneel
  • Van Dale op school
  • Woord van het Jaar
  • Gratis rijmwoordenboek

Contact

  • Contact
  • Klantenservice
  • Routebeschrijving
  • Vacatures
  • Uw gegevens inzien, aanpassen of verwijderen

© Copyright 2021 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin